Theo thời gian, những chuẩn mực về người phụ nữ có thể thay đổi, nhưng việc chăm lo gia đình, nuôi dạy con cái vẫn mãi là nhiệm vụ không thể tách rời. Niềm hạnh phúc của phụ nữ là được làm vợ, làm mẹ, hết lòng chăm sóc cho những người thân yêu trong gia đình. Người phụ nữ khi sinh con ra sẽ dành tất cả tình thương cho con, chăm sóc, lo lắng, dạy dỗ chúng nên người. Thế nhưng có những trường hợp không may xảy ra, nếu trong quá trình mang thai, người mẹ bị nhiễm Covid – 19 thì sẽ ảnh hưởng như thế nào đến con mình?

Những rủi ro phụ nữ mang thai phải đối mặt khi nhiễm COVID-19

Rõ ràng mang thai đã làm tăng nguy cơ mắc các bệnh nghiêm trọng do nhiễm các virus đường hô hấp. Do những thay đổi sinh lý trong hệ miễn dịch, tuần hoàn và hô hấp, phụ nữ mang thai cũng dễ bệnh nặng hơn khi nhiễm virus đường hô hấp. 

Đã từng có rất nhiều giả thiết được nêu ra để trả lời cho câu hỏi: Tại sao phụ nữ mang thai khi bị nhiễm virus lại dễ bị tổn thương trầm trọng hơn so với người bình thường. Giải thích cho câu hỏi này, Akiko Iwasaki – một nhà miễn dịch học tại Trường Y Yale cho biết: "Nhiễm virus có thể nghiêm trọng hơn ở phụ nữ mang thai một phần vì toàn bộ hệ thống miễn dịch của mẹ hướng tới việc đảm bảo không tạo ra bất kì phản ứng miễn dịch kháng bào thai nào".

Sốt là triệu chứng thường gặp ở bệnh nhân nhiễm COVID-19. Mẹ sốt trong giai đoạn sớm của thai kỳ đã được chứng minh có thể gây ra những bất thường bẩm sinh ống thần kinh, tim, thận và các cơ quan khác. Tuy nhiên, một nghiên cứu trên 80.321 thai phụ mới công bố gần đây cho thấy tỷ lệ sốt trong giai đoạn sớm của thai kỳ 10%, tỷ lệ dị tật thai nhi trong nhóm này là 3,7% . Trong số 77.344 trường hợp mang thai ở tuổi thai 16-29 tuần, 8321 trường hợp ghi nhận sốt trên 38 độ C kéo dài 1- 4 ngày ở giai đoạn đầu thai kỳ, so với những người không sốt, nguy cơ dị tật thai nhi không tăng (tỷ số chênh [OR] = 0,99 (KTC 95%, 0,88 - 1,12).

Đến nay vẫn chưa có bằng chứng cho thấy phụ nữ mang thai dễ bị nhiễm COVID-19 hoặc viêm phổi nặng hơn khi nhiễm bệnh. Đặc điểm lâm sàng của thai phụ nhiễm COVID-19 cũng có nhiều khác biệt, như giảm bạch cầu lympho nhiều hơn.

Chuyên gia giải đáp thắc mắc những vấn đề liên quan tới sức khỏe của thai nhi và mẹ bầu mắc Covid-19

Tại sao phụ nữ mang thai khi bị nhiễm virus lại dễ bị tổn thương trầm trọng hơn? Đã có rất nhiều các giả thiết được nêu ra để làm sáng tỏ câu hỏi trên. Theo Akiko Iwasaki, một nhà miễn dịch học tại Trường Y Yale, cho biết: Nhiễm vi-rút có thể nghiêm trọng hơn ở phụ nữ mang thai một phần vì “toàn bộ hệ thống miễn dịch của mẹ hướng tới việc đảm bảo không tạo ra bất kỳ phản ứng miễn dịch kháng bào thai nào”.

Theo Carolyn Coyne, một nhà virus học tại Đại học Pittsburgh "Người mẹ phải thỏa hiệp khả năng bảo vệ miễn dịch của chính mình để bảo vệ sức khỏe của em bé. Trong quá trình mang thai thì hệ thống miễn dịch làm việc chống lại các tác nhân vi sinh là không thể không tránh khỏi”.

Mặt khác, đích tấn công của SARS-CoV-2 là phổi và hệ thống tim mạch, những nơi vốn dĩ đã chịu áp lực lớn trong thai kỳ. “Khi tử cung phát triển, càng ngày càng có ít chỗ cho phổi. Đó là lý do tại sao bà bầu thường cảm thấy khó thở. Và điều đó ảnh hưởng đến chức năng phổi” Denise Jamieson, chủ nhiệm khoa sản phụ tại Trường Y Đại học Emory cho biết.

Nghiên cứu của hơn 100 nhà khoa học từ 43 bệnh viện phụ sản ở 18 quốc gia đã đánh giá 2.130 phụ nữ mang thai trên toàn thế giới từ tháng 4 đến tháng 8 năm 2020. Trong nghiên cứu, mỗi phụ nữ bị ảnh hưởng bởi COVID-19 được so sánh với hai phụ nữ mang thai không bị nhiễm bệnh sinh con trong cùng một khoảng thời gian trong cùng một bệnh viện.

Covid-19 ảnh hưởng đến thai không?

Các bằng chứng hiện tại cho rằng: Nếu mẹ không may mắc COVID-19 thì hầu như không ảnh hưởng lên sự phát triển của thai nhi. Tuy nhiên, những phụ nữ nhiễm COVID-19 có nguy cơ sinh non, tiền sản giật cao hơn, phải đặt ống nội khí quản và nhập viện chăm sóc đặc biệt. Việc cho con bú dường như không liên quan đến việc lây truyền virus, nhưng sinh mổ có liên quan đến việc tăng nguy cơ lây truyền cho trẻ sơ sinh.

Ở Việt Nam, tại khoa Ngoại sản, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương đã mổ cấp cứu thành công cho một phụ nữ mang thai 38 tuần tuổi mắc COVID-19. Trước đó em bé có dấu hiệu suy thai, may mắn nhờ hội chẩn kịp thời, ca mổ đã diễn ra thành công. Em bé chào đời có tình trạng suy hô hấp (ngạt), sau khi hồi sức sơ sinh thì sức khoẻ đã ổn định.

Nếu phụ nữ mang thai không may nhiễm COVID – 19 thì biểu hiện như thế nào?

Theo các chuyên gia, chỉ có khoảng 2/3 phụ nữ mang thai nhiễm SARS-CoV-2 có triệu chứng, còn lại là không triệu chứng. Nếu có triệu chứng thường là các triệu chứng của cảm lạnh nhẹ: đau nhức mình mẩy, đau rát họng, mệt mỏi, đau cơ xương khớp…

Tuy nhiên bước qua 3 tháng cuối của thai kỳ thì các bằng chứng ghi nhận phụ nữ mang thai nhiễm SARS-CoV-2 có thể tăng nguy cơ biến chứng nặng hơn so với phụ nữ không mang thai nhiễm bệnh.

Các nghiên cứu cho thấy rằng có một tỷ lệ cao hơn nhập đơn vị chăm sóc đặc biệt (ICU) của nhóm phụ nữ mang thai so với nhóm phụ nữ không mang thai. Tuy nhiên chúng ta không quá lo lắng vì điều này được giải thích là đối tượng phụ nữ mang thai là đối tượng được chăm sóc đặc biệt nên nếu không may nhiễm COVID-19 thì cũng được điều trị ở những nơi có điều kiện chăm sóc y tế nhất.

Phụ nữ mang thai nên làm gì để dự phòng nhiễm SARS-CoV-2?

Phụ nữ mang thai nên thực hiện các bước sau để giữ gìn sức khỏe, bao gồm:

- Duy trì lịch khám thai định kỳ trước khi sinh của bạn.

- Duy trì chế độ dinh dưỡng hợp lý, tập thể dục đều đặn nhằm tăng cường sức đề kháng của cơ thể với bệnh dịch.

- Hạn chế tiếp xúc với người khác càng nhiều càng tốt.

- Ở nhà càng nhiều càng tốt, không nên đi ra khỏi nhà nếu không thật cần thiết.

- Giữ khoảng cách với người khác ít nhất 2 mét nếu bạn cần ra ngoài.

- Đeo khẩu trang ở nơi công cộng và bất kỳ sự bảo vệ cần thiết nào khác khi làm việc

- Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng và nước trong ít nhất 20 giây.

- Làm sạch tay bằng chất sát khuẩn tay có chứa ít nhất 60% cồn nếu bạn không thể rửa tay.

- Tránh chạm tay vào mắt, mũi và miệng.

- Bạn dự trữ thuốc men thiết yếu trong nhà để hạn chế ra ngoài.

- Tránh đi xa, nếu đi ra ngoài hạn chế tối đa các phương tiện công cộng

Nếu mẹ bầu bị nhiễm SARS-CoV-2

- Tất cả phụ nữ có thai nhiễm SARS-CoV-2 chưa có biến chứng cần được chuyển đến khu cách ly để theo dõi nếu có các biến chứng nặng xẩy ra. Họ sẽ được theo dõi cho đến khi khỏi bệnh (không có triệu chứng lâm sàng và xét nghiệm âm tính).

- Nếu mẹ bầu vào chuyển dạ nhiễm SARS-CoV-2 thì sẽ được đỡ sinh tại bệnh viện (tại bệnh viện có 1 khu riêng và có một ekip riêng dành cho các thai phụ nhiễm bệnh. Sau sanh mẹ và con ổn định sẽ chuyển về khu cách ly theo dõi tiếp tục.

- Nếu trường hợp mẹ bầu nhiễm SARS-CoV-2 có biến chứng nặng về hô hấp sẽ được chuyển về bệnh viện Nhiệt Đới.

Do tính chất nghiêm trọng của dịch COVID–19 gây ra. Nhiều chị em phụ nữ đang mang thai thai vô cùng hoang mang lo lắng, nếu không may bị nhiễm COVID-19 liệu có lây truyền mẹ - con hay không? Tuy nhiên, mẹ bầu ơi đừng ngại con virus bé xíu đó nữa. Cứ chấp hành mọi biện pháp an toàn: dinh dưỡng hợp lý, tâm trạng vui vẻ, thể trạng bình an, thực hiện tốt theo thông điệp 5K của bộ Y tế,… còn lại hãy để sức đề kháng của cơ thể đối phó với em virus nhé!