Viêm mũi dị ứng là một tình trạng phổ biến gây ra các triệu chứng như chảy nước mũi, ngứa mũi, hắt hơi và nghẹt mũi. Tình trạng này xảy ra khi hệ thống miễn dịch của cơ thể phản ứng quá mức với các chất gây dị ứng, chẳng hạn như phấn hoa, bụi nhà, lông động vật và nấm mốc.

Nguyên nhân gây ra viêm mũi dị ứng:

Van 2 lá, còn được biết đến là van ngăn cách giữa nhĩ trái và thất trái. Khi diện tích lỗ van 2 lá hẹp, có thể gây ra nhiều vấn đề về sức khỏe.

Nguyên nhân gây dị ứng:

– Các chất gây dị ứng trong nhà như bụi, vật nuôi, gián, và nấm mốc: Nấm mốc phát ra các bào tử nhỏ xâm nhập vào trong mũi và cả hai phế quản. Loại thường gặp nhất, mặc dù nói chung là không phổ biến trong các nguyên nhân là: Alternaria, Cladosporium, Aspergillus và Penicillium.
– Các chất gây dị ứng trong không khí như phấn hoa từ nhiều loại cây khác nhau: phấn hoa lúa, phấn hoa cỏ (armoise) phấn hoa từ cây khác nhau giữa các khu vực địa lý Betulaceae (bạch dương, cây bulô tại khu vực phía Bắc) Oleaceae (tro hoặc ô liu) Fagaceae (cây sồi) Cupressaceae (cây bách ở phía nam). Lịch phấn hoa cũng như các trang web cung cấp thông tin về mức độ phấn hoa là trang web của RNSA (mạng lưới quốc gia về giám sát không khí) là rất hữu ích để thiết lập việc điều trị triệu chứng và xác nhận sự tương quan lâm sàng.
– Các chất gây dị ứng nghề nghiệp như cao su, bột, và các nguyên tác gây dị ứng chéo:  cao su (Sức khỏe Nghề nghiệp), thợ làm bánh (bột), thợ cắt tóc (chất persulfates), nhà sinh vật học, bác sĩ thú y (động vật) … Các chất gây dị ứng chéo như nhựa mủ cây chuối, kiwi, trái bơ là rất phổ biến đặc biệt là đối với phấn hoa Betulaceae (hạt nhân chiên như đào, táo, cerise, cà rốt, rau mùi tây, cần tây). Danh sách các chất gây dị ứng chéo là rất dài. Không có mối quan hệ chéo rõ ràng giữa các dị nguyên trong không khí và dị nguyên thức ăn. Bệnh nhân nên được hỏi bệnh về sự tồn tại của các phản ứng với thức ăn như sưng môi, vết phỏng, cảm giác kim châm hoặc phồng lưỡi hoặc cổ họng khi ăn uống có thể là nguồn gốc gây ra dị ứng chéo.

Triệu chứng của viêm mũi dị ứng

Các triệu chứng của viêm mũi dị ứng thường xuất hiện đột ngột và có thể kéo dài trong vài giờ hoặc vài ngày. Các triệu chứng phổ biến bao gồm:

– Chảy nước mũi: Nước mũi thường trong, loãng và có thể chảy ra một bên hoặc cả hai bên mũi.
– Ngứa mũi: Ngứa mũi là triệu chứng phổ biến nhất của viêm mũi dị ứng. Ngứa mũi có thể khiến người bệnh muốn hắt hơi hoặc gãi mũi.
– Hắt hơi: Hắt hơi là một phản ứng tự nhiên giúp loại bỏ chất gây dị ứng ra khỏi mũi. Hắt hơi thường xảy ra theo đợt, có thể lên đến 20 lần trong một đợt.
– Nghẹt mũi: Nghẹt mũi là triệu chứng khiến người bệnh cảm thấy khó thở qua mũi. Nghẹt mũi có thể khiến người bệnh phải thở bằng miệng.
– Ngứa mắt: Ngứa mắt là triệu chứng phổ biến ở trẻ em bị viêm mũi dị ứng. Ngứa mắt có thể khiến người bệnh muốn dụi mắt.
– Chảy nước mắt: Chảy nước mắt là triệu chứng phổ biến ở trẻ em bị viêm mũi dị ứng. Chảy nước mắt có thể khiến mắt bị đỏ và ngứa.

Phương pháp điều trị hiệu quả

Người bệnh có thể áp dụng nhiều phương pháp điều trị, bao gồm thuốc và biện pháp tại nhà:

Thuốc 

Các loại thuốc thường được sử dụng để điều trị viêm mũi dị ứng bao gồm thuốc kháng histamine, thuốc chống xung huyết và thuốc xịt mũi corticosteroid.

Thuốc kháng histamin
Người bệnh có thể dùng thuốc kháng histamin để điều trị dị ứng dựa trên cơ chế hoạt động bằng cách ngăn cơ thể tạo ra histamin. Người bệnh cần được bác sĩ tư vấn trước khi bắt đầu một loại thuốc mới. 

Thuốc chống xung huyết (decongestant)
Người bệnh có thể sử dụng thuốc chống xung huyết (decongestant)trong một thời gian ngắn, thường không quá ba ngày, để giảm nghẹt mũi và áp lực xoang. Sử dụng thuốc này trong một thời gian dài hơn có thể gây ra hiệu ứng tái lại (rebound effects), có nghĩa là một khi ngưng thuốc các triệu chứng của bệnh sẽ thực sự trở nên tồi tệ hơn. Thuốc thông mũi OTC phổ biến bao gồm:
– Oxymetazoline (thuốc xịt mũi Afrin)
– Pseudoephedrine (Sudafed)
– Phenylephrine (Sudafed PE)
– Cetirizine với pseudoephedrine (Zyrtec-D)
Nếu người bệnh có nhịp tim bất thường, bệnh tim, tiền sử đột quỵ, lo âu, rối loạn giấc ngủ, huyết áp cao hoặc các vấn đề về bàng quang, hãy nói chuyện với bác sĩ trước khi sử dụng thuốc chống xung huyết.

Thuốc nhỏ mắt và thuốc xịt mũi
Thuốc nhỏ mắt và thuốc xịt mũi có thể giúp giảm ngứa và các triệu chứng liên quan đến dị ứng khác trong một thời gian ngắn. Tuy nhiên, tùy thuộc vào sản phẩm, người bệnh có thể cần tránh sử dụng lâu dài.
Giống như thuốc chống xung huyết, lạm dụng một số loại thuốc nhỏ mắt và thuốc nhỏ mũi cũng có thể gây ra hiệu ứng tái lại.
Corticosteroid có thể giúp giảm viêm và đáp ứng miễn dịch nhưng không gây ra hiệu ứng tái lại. Thuốc xịt mũi steroid thường được khuyên dùng lâu dài, hữu ích để kiểm soát các triệu chứng dị ứng. 
Khám với bác sĩ trước khi bắt đầu chế độ điều trị dị ứng để đảm bảo người bệnh đang dùng thuốc tốt nhất cho các triệu chứng của bản thân. Bác sĩ cũng có thể giúp người bệnh xác định sản phẩm nào được sản xuất để sử dụng ngắn hạn và sản phẩm nào được phép sử dụng lâu dài.
 

Thay đổi lối sống

Thay đổi lối sống có thể giúp giảm các triệu chứng viêm mũi dị ứng, chẳng hạn như tránh tiếp xúc với các chất gây dị ứng, vệ sinh nhà cửa thường xuyên và sử dụng máy lọc không khí.

Liệu pháp miễn dịch

Liệu pháp miễn dịch là một phương pháp điều trị lâu dài có thể giúp giảm các triệu chứng viêm mũi dị ứng. Đây là phương pháp cho bệnh nhân hấp thụ với liều tăng dần dị nguyên nhằm đạt được giảm mẫn cảm, tức là giảm các triệu chứng khi phơi nhiễm tự nhiên trở lại với chính dị nguyên đó. 

Phòng ngừa

Có một số cách để giúp ngăn ngừa viêm mũi dị ứng, bao gồm:

– Tránh tiếp xúc với các chất gây dị ứng: Đây là cách hiệu quả nhất để ngăn ngừa viêm mũi dị ứng.
– Vệ sinh nhà cửa thường xuyên: Vệ sinh nhà cửa thường xuyên để loại bỏ bụi, phấn hoa và các chất gây dị ứng khác.
– Sử dụng máy lọc không khí: Máy lọc không khí có thể giúp loại bỏ bụi, phấn hoa và các chất gây dị ứng khác khỏi không khí.
– Giảm tiếp xúc với khói thuốc: Khói thuốc có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng viêm mũi dị ứng.
– Giảm căng thẳng: Căng thẳng có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng viêm mũi dị ứng.

Khi nào bạn nên đi khám bác sĩ

Khi bạn bị viêm mũi dị ứng, nếu gặp phải các biểu hiệu sau, bạn cần đến bác sĩ ngay:
– Chảy nước mũi liên tục, sổ mũi hoặc ngứa mũi kéo dài.
– Nghẹt mũi hoặc khó thở qua mũi.
– Hắt hơi liên tục.
– Ngứa, đỏ hoặc sưng mũi.
– Mắt sưng, đỏ hoặc ngứa.
– Tiếng kêu trong ngực hoặc khò khè.
– Tổn thương mũi sau khi tiếp xúc với allergen đã biết.
 

Trên đây là một cái nhìn tổng quan về viêm mũi dị ứng và những cách điều trị hiệu quả. Hy vọng rằng thông tin trong bài viết sẽ là nguồn kiến thức hữu ích và giúp bạn tiếp cận một cách chủ động hơn với vấn đề sức khỏe này. Nếu bạn hoặc người thân gặp vấn đề về viêm mũi dị ứng, đừng ngần ngại thảo luận với bác sĩ để có lịch trình điều trị tốt nhất và tối ưu hóa chất lượng cuộc sống.