Bạn có biết rằng hen phế quản là một trong những bệnh lý phổ biến nhất trên thế giới, ảnh hưởng đến khoảng 150 triệu người? Bệnh hen phế quản không chỉ gây ra những cơn khó thở khó chịu, mà còn có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm nếu không được chăm sóc đúng cách. Vậy làm thế nào để chăm sóc bệnh hen phế quản hiệu quả? Hãy cùng tìm hiểu trong bài viết này.

Hen phế quản là gì?

Hen phế quản là một hội chứng lâm sàng, không phải là một bệnh, được đặc trưng bởi sự phản ứng cao độ của phế quản do nhiều kích thích khác nhau. Khi bị kích thích, phế quản sẽ co thắt, niêm mạc sưng tấy và tiết ra nhiều dịch nhầy, gây ra các triệu chứng như khó thở, tiếng cò cừ, ho và ngạt mũi. Các cơn hen có thể hồi phục tự khỏi hoặc do điều trị, nhưng có thể tái phát nhiều lần.

Nguyên nhân gây hen phế quản

Có nhiều nguyên nhân gây hen phế quản, nhưng hai nguyên nhân chính là dị ứng và nhiễm khuẩn.

– Dị ứng (chiếm 50-60%): Là khi cơ thể bị dị ứng với một số chất hoặc mùi gây kích thích, như phấn hoa, bụi nhà, lông vật nuôi, thức ăn (tôm, cua, cá, trứng…), thuốc (aspirin, penicillin…), hoá chất, xăng dầu, khói thuốc lá… Các chất này gọi là các tác nhân dị ứng hay alergen.

– Nhiễm khuẩn (chiếm 30-40%): Là khi cơ thể bị nhiễm khuẩn do virus, vi khuẩn hoặc các ổ nhiễm khuẩn mạn tính như viêm xoang, viêm amidan… Các tác nhân nhiễm khuẩn này gây viêm và kích thích niêm mạc phế quản.

Ngoài ra, còn có một số yếu tố khác có thể gây hen phế quản, như:

– Yếu tố vật lý: Thay đổi thời tiết, nhiệt độ, gió mùa, độ ẩm…

– Yếu tố sinh lý: Gắng sức, stress tinh thần…

– Yếu tố di truyền: Có người trong gia đình mắc hen phế quản

Triệu chứng hen phế quản

Triệu chứng lâm sàng

Biểu hiện cơn hen phế quản thường xảy ra về đêm, khi thay đổi thời tiết hoặc khi tiếp xúc với dị nguyên.

– Giai đoạn tiền triệu (triệu chứng báo trước): Hắt hơi, sổ mũi, ngứa mắt hoặc đỏ mắt (do viêm  màng tiếp hợp di ứng), ho khan.

– Giai đoạn khó thở cao độ: Người bệnh khó thở chậm, khó thở ra, có tiếng cò cử, khó thở tăng  dần, phải tỳ tay vào thành giường, đòi mờ cửa để thở, mệt, toát mồ hôi, tiếng nói đứt quãng, cơn khó thờ kéo dài 5-10 phút hoặc hàng giờ hoặc hàng ngày.

– Giai đoạn hồi phục: Cơn khó thở giảm dần, kết thúc là trận ho và khạc đờm rãi trong quánh và dính, càng khạc nhiều càng cảm thấy dễ chịu. Hết cơn hen thì người bệnh ngủ được.

Khám thực thể trong cơn hen có thể thấy:

– Gõ lồng ngực: trong.

– Nghe phổi: rì rào phế nang giảm, có vùng phồi thở bù, có tiếng ran ngáy và ran rít khắp 2 phổi.

– Ngoài cơn hen không có gi đặc biệt.

– Tim mạch: Nhịp tim thường nhanh, huyết áp tăng, có khi loạn nhịp ngoại tâm thu 

Triệu chứng cận lâm sàng

Xét nghiệm máu: Tỷ lệ bạch cầu ái toan tăng, bạch cầu đa nhân trung tính tăng

Xét nghiêm đờm: Có bạch cầu ái toan, tinh thể Charcot - Leyden, bạch cầu đa nhân trung tính,  đại thực bào, vi khuẩn

Chẩn đoán hình ảnh: Chiếu phổi trong cơn hen thấy phổi sáng, rốn phổi đậm, khoang liên sườn  nằm ngang và giãn rộng.

Chức nãng hô hấp: Chi làm sau cơn hen VEMS giảm, dung tích sống bình thường, chi số Tiffeneau giảm. Đo lưu lượng định kế thấy thay đổi.

Phân tích khi máu (bằng máy Astrup):

- PaO­2 giảm dưới 70 mmHg.

- SaO­2 giảm trong cơn hen nặng.

- pH máu giảm khi toan hô hấp.

Soi phế quản: Niêm mạc xung huyết, phù nề tăng tiết dịch, phế quản co thắt

– Prick test với dị nguyên nghi ngờ thấy dương tính.

– IgE trong máu tăng.

Cách chăm sóc bệnh nhân hen phế quản

Để chăm sóc bệnh hen phế quản, bạn cần phải làm hai việc quan trọng: Điều trị cơn hen và phòng ngừa cơn hen.

– Điều trị cơn hen: Khi bị cơn hen, bạn cần sử dụng các loại thuốc giãn phế quản, như salbutamol, terbutalin, fenoterol… để làm giảm sự co thắt của phế quản và cải thiện khả năng thở. Bạn có thể dùng thuốc dưới dạng xịt, uống hoặc tiêm tùy theo mức độ nặng nhẹ của cơn hen. Ngoài ra, bạn cũng nên hít oxy, hít khí dung hoặc hít hơi nước để làm ẩm và làm loãng dịch nhầy trong phế quản. Nếu cơn hen kéo dài hoặc nặng, bạn cần đến bệnh viện để được theo dõi và điều trị kịp thời.

– Phòng ngừa cơn hen: Để phòng ngừa cơn hen, bạn cần tìm ra và tránh xa các tác nhân gây hen, như alergen, tác nhân nhiễm khuẩn, yếu tố vật lý, yếu tố sinh lý… Bạn cũng nên duy trì một lối sống lành mạnh, ăn uống đủ chất, tập thể dục thường xuyên và giảm stress. Bên cạnh đó, bạn cũng nên sử dụng các loại thuốc ức chế viêm và ức chế miễn dịch, như corticoid, montelukast, omalizumab… để giảm sự viêm và phản ứng dị ứng của phế quản. Bạn nên dùng thuốc theo đúng chỉ định và liều lượng của bác sĩ để đảm bảo hiệu quả và an toàn.

Một số biện pháp phòng tránh bệnh hen phế quản

– Tránh tiếp xúc với các chất kích thích: Các chất kích thích như hóa chất, khói thuốc, bụi, phấn hoa và chất gây dị ứng khác có thể gây ra viêm mũi, viêm phế quản và hen phế quản. Vì vậy, hạn chế tiếp xúc với các chất kích thích này có thể giảm nguy cơ mắc bệnh hen phế quản.

– Tập thể dục đều đặn: Tập thể dục đều đặn giúp tăng cường sức khỏe phổi và hệ thống miễn dịch, làm giảm nguy cơ bị hen phế quản và các bệnh hô hấp khác.

– Điều trị các bệnh lý liên quan: Bệnh hen phế quản thường đi kèm với các bệnh lý liên quan như viêm xoang, viêm mũi, dị ứng, viêm phế quản... Nếu như chữa trị tốt các bệnh lý liên quan sớm, sẽ giảm thiểu nguy cơ mắc hen phế quản.

– Thực hiện các biện pháp phòng ngừa nhiễm trùng: Nhiễm trùng đường hô hấp là một trong những nguyên nhân chính gây ra hen phế quản. Vì vậy, giữ cho đường hô hấp sạch sẽ và tránh tiếp xúc với các nguồn nhiễm trùng là cách tốt nhất để ngăn chặn bệnh lý này.

– Kiểm soát khí hậu trong nhà: Khí hậu khô và lạnh có thể làm cho hen phế quản trở nên tồi tệ hơn. Sử dụng máy điều hòa hoặc bộ lọc không khí để giảm thiểu khí hậu khô và lạnh trong nhà.

– Ăn uống và sinh hoạt khoa học: Ăn uống đầy đủ dinh dưỡng và sinh hoạt khoa học giúp tăng cường sức khỏe và hệ thống miễn dịch, giảm nguy cơ bị hen phế quản.

– Điều trị các triệu chứng kịp thời: Nếu bạn có các triệu chứng của hen phế quản như ho, khó thở, ho khan, nên đi khám bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

10 lý do bệnh nhân hen phế quản nên sử dụng dịch vụ chăm sóc sức khỏe tại nhà

– Giúp theo dõi sát sao tình trạng bệnh của bệnh nhân hen phế quản tại nhà, giảm thiểu nguy cơ tái phát bệnh.

– Giúp bệnh nhân có môi trường sống và làm việc thuận tiện, tạo điều kiện tối ưu cho quá trình điều trị.

– Giúp bệnh nhân có chế độ ăn uống và sinh hoạt khoa học, hạn chế tác động của các yếu tố nguy cơ.

– Giúp bệnh nhân thực hiện đầy đủ các liệu pháp điều trị theo chỉ định của bác sĩ.

– Tăng cường giám sát sức khỏe của bệnh nhân, đồng thời giúp bệnh nhân và gia đình có thể theo dõi và đánh giá tình trạng sức khỏe một cách chính xác.

– Giảm thiểu nguy cơ nhiễm trùng do tiếp xúc với các bệnh lý khác tại bệnh viện hoặc phòng khám.

– Tạo sự thoải mái và an toàn cho bệnh nhân hen phế quản trong quá trình chăm sóc sức khỏe tại nhà.

– Đảm bảo bệnh nhân nhận được các dịch vụ y tế chuyên nghiệp và tận tâm nhất.

– Giảm thiểu tốn kém chi phí đi lại và thời gian chờ đợi trong quá trình khám chữa bệnh.

– Cải thiện chất lượng cuộc sống của bệnh nhân, giúp bệnh nhân và gia đình tận hưởng cuộc sống một cách thoải mái và hạnh phúc hơn.

WorldHealth là một cơ sở chăm sóc sức khỏe uy tín và chất lượng, cung cấp các dịch vụ chăm sóc sức khỏe tại nhà cho các bệnh nhân hen phế quản. Liên hệ với WorldHealth từ hôm nay để bảo vệ sức khỏe cho bạn và gia đình.