Zona không phải căn bệnh quá nguy hiểm nhưng rất dễ để lại biến chứng nếu không được điều trị đúng cách. Bệnh nhân cần đi khám hoặc tư vấn với bác sĩ từ xa, tuyệt đối không tự ý điều trị vì bệnh dễ gây nhầm lẫn.

Triệu chứng thường gặp

Bệnh zona đặc trưng bởi dấu hiệu phát ban da màu đỏ gây đau và nóng rát. Cơn đau thường điển hình ở một bên cơ thể và xuất hiện từng mảng nhỏ, theo sau là phát ban đỏ. Các biểu hiện phát ban bao gồm:

• Các mảng đỏ
• Bóng nước đầy dịch và dễ vỡ
• Phát ban khu trú xung quanh từ cột sống đến thân mình
• Phát ban trên mặt và tai
• Ngứa

Một số người có dấu hiệu và triệu chứng khác ngoài đau và phát ban. Những triệu chứng này có thể bao gồm: sốt, ớn lạnh, nhức đầu, mệt mỏi, yếu cơ. Một số biến chứng hiếm gặp hoặc nguy hiểm khác bao gồm: đau hoặc phát ban có liên quan đến mắt, mất thính lực hoặc đau một tai, chóng mặt, mất vị giác, da sưng đỏ,...

Bệnh Zona có lây không?

Bệnh zona (herpes zoster) là một bệnh nhiễm trùng do vi rút varicella-zoster (cùng loại vi rút gây ra bệnh thủy đậu) gây ra. Do đó, thật dễ dàng để cho rằng bệnh zona sẽ lây lan. Rốt cuộc, bệnh thủy đậu có thể lây lan như cháy rừng, và cùng một loại vi rút gây ra cả hai bệnh nhiễm trùng. Tuy nhiên, với bệnh zona, nguy cơ này lại khác.

Mặc dù bản thân bệnh zona không lây nhiễm, nhưng một người bị nhiễm bệnh có thể lây lan vi-rút varicella-zoster cho bất kỳ ai không có miễn dịch với bệnh thủy đậu.

Một khi tiếp xúc với vi rút varicella-zoster thông qua bệnh zona, những người nhạy cảm sẽ phát triển bệnh thủy đậu. Sau khi quá trình lây nhiễm ban đầu diễn ra, vi rút sẽ không hoạt động trong mô thần kinh và có khả năng tái hoạt động thành bệnh zona sau này trong cuộc đời.

Yếu tố nguy cơ gây bệnh Zona

Bên cạnh hệ thống miễn dịch yếu, các yếu tố điển hình khác có thể ảnh hưởng tới khả năng mắc bệnh bao gồm:

• Người từ 50 tuổi trở lên, thường gặp ở nữ giới hơn nam giới
• Người gặp phải các sang chấn tâm lý và suy nhược cơ thể (mất ngủ, căng thẳng, ức chế)
• Người đang mắc các bệnh như ung thư, HIV
• Người đang bị chấn thương cơ thể nghiêm  trọng
• Cơ thể suy giảm miễn dịch do đang dùng thuốc ức chế miễn dịch, thuốc corticoid, thuốc chống thải ghép ở những người ghép tạng, xạ trị...

Hầu hết các ca bệnh zona thần kinh có thể được chẩn đoán thông qua khám lâm sàng. Bệnh zona không nguy hiểm nhưng nếu không được chữa trị kịp thời khiến bệnh trở nặng sẽ dẫn đến nhiều biến chứng. Bệnh quá nặng sẽ gây ảnh hưởng đến tế bào thần kinh tủy sống và làm rối loạn chức năng dẫn truyền tín hiệu từ ngoài da. Khi thấy những triệu chứng mới hoặc không thể kiểm soát được cơn đau hoặc cơn ngứa, cần đến cơ sở y tế thăm khám để được điều trị kịp thời. Người mắc bệnh nên uống thuốc được kê đơn và làm theo đúng hướng dẫn của bác sĩ.

Bệnh Zona lây lan như thế nào?

Nếu bạn chưa bao giờ tiếp xúc với bệnh thủy đậu, nhiễm vi-rút varicella-zoster hoặc đã tiêm vắc-xin thủy đậu, bạn có thể bị nhiễm bệnh sau khi tiếp xúc với các mụn nước đang hoạt động của bệnh zona. Điều này thường xảy ra khi tiếp xúc trực tiếp, vật lý với vết loét hở của phát ban zona đang hoạt động. 

Tuy nhiên, khi các nốt ban zona được bao phủ, nguy cơ lây lan vi rút varicella-zoster là thấp. Để ngăn chặn khả năng lây lan của vi rút varicella-zoster sang người khác, hãy tránh chạm vào vùng phát ban của bệnh zona và rửa tay thường xuyên. Cho đến khi các mụn nước zona của bạn đóng vảy hoàn toàn, tốt nhất bạn nên cân nhắc tình trạng của mình có lây nhiễm và cũng tránh tiếp xúc cơ thể với người khác — đặc biệt là những người có nguy cơ bị nhiễm trùng.

Lưu ý phòng và điều trị bệnh zona 

Bệnh zona không nguy hiểm đến tính mạng, nhưng nó vẫn có thể là một tình trạng vô cùng đau đớn. Mặc dù vắc-xin có thể làm giảm nguy cơ nhiễm trùng này, nhưng đợt bùng phát bệnh zona có thể được kiểm soát bằng cách điều trị sớm.

• Nghỉ ngơi nhiều và tránh các hoạt động vất vả trong khi đang hồi phục.
• Tránh căng thẳng, chúng có thể làm đau đớn.
• Kỹ thuật thư giãn, bao gồm nghe nhạc, có thể giúp đỡ.
• Không gãi, sờ, chà sát, để nước bẩn và xà phòng, chất tẩy rửa dính vào vùng da tổn thương
• Không làm vỡ mụn nước để tránh nguy cơ lây lan, nhiễm trùng
• Giữ cho vùng da bị tổn thương sạch sẽ, khô thoáng, sát khuẩn bằng nước muối loãng hoặc nước sát khuẩn do bác sĩ chỉ định
• Rửa tay sạch sẽ trước và sau khi chăm sóc vùng da bị tổn thương, không để quần áo cọ sát
• Không tiếp xúc với phụ nữ mang thai, trẻ em, trẻ sơ sinh, người suy giảm miễn dịch, HIV, người chưa từng mắc thủy đậu, chưa tiêm vắc-xin phòng bệnh thủy đậu
• Thực hiện các hoạt động khác như đọc sách, xem một bộ phim hoặc làm việc sở thích để quên đi đau nhức, ngứa ngáy
• Tắm mát hoặc sử dụng đồ mát, áp ướt trên mụn vỉ có thể giúp làm giảm ngứa và đau đớn

Đặc biệt, không tự ý sử dụng thuốc điều trị không theo chỉ định của bác sĩ, nên đi khám và điều trị với bác sĩ chuyên khoa thần kinh hoặc bác sĩ chuyên khoa da liễu để chắc chắn nguyên nhân gây bệnh.