Nhồi máu cơ tim thường xảy ra đột ngột, không có dấu hiệu báo trước và có thể gây tử vong nếu không được xử trí kịp thời. Vì vậy, việc sơ cứu nhồi máu cơ tim là rất quan trọng để giảm thiểu hậu quả nghiêm trọng và cứu sống người bệnh. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ giới thiệu cho bạn về “giờ vàng” sơ cứu người bị nhồi máu cơ tim, là khoảng thời gian quyết định cho sự sống còn của người bệnh.

Giờ vàng là gì?

Giờ vàng là khái niệm được dùng để chỉ khoảng thời gian từ khi người bệnh bắt đầu có triệu chứng nhồi máu cơ tim đến khi được can thiệp tái tưới máu cho cơ tim. Theo các nghiên cứu y khoa, giờ vàng cứu bệnh nhân nhồi máu cơ tim là 1 - 2 giờ sau khi khởi phát cơn đau ngực. Nếu trong thời gian này, người bệnh được sơ cứu đúng cách và được chuyển đến bệnh viện để được mở tắc nghẽn động mạch vành, khả năng sống sót của họ sẽ cao hơn rất nhiều so với những người không được xử trí kịp thời.

Tuy nhiên, giờ vàng không phải là một khung thời gian cố định, mà phụ thuộc vào nhiều yếu tố như: mức độ tắc nghẽn động mạch vành, diện tích cơ tim bị ảnh hưởng, tình trạng sức khỏe tổng thể của người bệnh, khả năng tiếp cận dịch vụ y tế… Theo một số nghiên cứu khác, giờ vàng có thể kéo dài từ 2 đến 6 tiếng. Tuy nhiên, điều quan trọng là càng sớm xử trí nhồi máu cơ tim, càng có lợi cho người bệnh.

Tại sao giờ vàng quan trọng?

Giờ vàng quan trọng vì nó ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng sống sót và chất lượng cuộc sống sau này của người bệnh. Khi có triệu chứng nhồi máu cơ tim, nếu không được sơ cứu kịp thời, người bệnh có thể tử vong do loạn nhịp tim hoặc suy tim. Ngoài ra, nếu không được tái tưới máu cho cơ tim trong giờ vàng, người bệnh có thể phải chịu những biến chứng như: suy tim mãn tính, rối loạn nhịp tim, viêm màng ngoài tim, thuyên tắc mạch máu… Những biến chứng này sẽ làm giảm chức năng của cơ tim, gây ảnh hưởng đến hoạt động sinh hoạt hàng ngày và làm tăng nguy cơ tái phát nhồi máu cơ tim.

Theo thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới, nhồi máu cơ tim là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong trên thế giới, với khoảng 7,4 triệu ca tử vong mỗi năm. Tại Việt Nam, nhồi máu cơ tim cũng là một trong những bệnh lý tim mạch phổ biến và nguy hiểm, với tỷ lệ tử vong cao. Theo một nghiên cứu của Viện Tim mạch Quốc gia, có khoảng 9,1% bệnh nhân nhập viện vì nhồi máu cơ tim vào năm 2007. Trong số đó, có đến 50% bệnh nhân tử vong trước khi đến bệnh viện hoặc trong vòng 24 giờ sau khi nhập viện. Nguyên nhân chính là do người bệnh không được sơ cứu và điều trị trong giờ vàng.

Các bước sơ cứu nhồi máu cơ tim

Để sơ cứu người bị nhồi máu cơ tim trong giờ vàng, bạn cần thực hiện các bước sau:

Bước 1: Nhận biết triệu chứng nhồi máu cơ tim. Các triệu chứng thường gặp là: đau thắt ngực, khó thở, toát mồ hôi lạnh, buồn nôn, nôn mửa, chóng mặt, choáng váng,… Nếu bạn hoặc người thân có các triệu chứng này, bạn nên nghi ngờ có khả năng bị nhồi máu cơ tim và cần hành động nhanh chóng.

Bước 2: Gọi cấp cứu 115 hoặc nhờ người khác gọi cấp cứu nếu bạn không thể gọi được điện thoại. Khi gọi cấp cứu, bạn nên thông báo rõ tình trạng của người bệnh, địa chỉ và số điện thoại liên lạc. Bạn nên yêu cầu xe cấp cứu có thiết bị điện tâm đồ để theo dõi trạng thái của người bệnh.

Bước 3: Cho người bệnh ngồi hoặc nằm thoải mái, tháo bỏ quần áo chật hoặc vật gây áp lực vào ngực. Nếu người bệnh có tiền sử bệnh tim mạch và có thuốc nitroglycerin (thuốc dãn mạch), bạn có thể cho họ uống hoặc xịt thuốc theo chỉ dẫn của bác sĩ. Nếu không có thuốc nitroglycerin, bạn có thể cho họ uống aspirin (thuốc chống đông máu) để giảm nguy cơ hình thành huyết khối. Tuy nhiên, bạn không nên cho họ uống aspirin nếu họ có tiền sử dị ứng với thuốc này hoặc có bệnh dạ dày.

Bước 4: Theo dõi tình trạng của người bệnh và sẵn sàng thực hiện hô hấp nhân tạo hoặc massage tim ngoài lồng ngực nếu người bệnh ngừng thở hoặc mất nhịp tim. Bạn có thể học các kỹ năng này từ các khóa huấn luyện sơ cứu của các tổ chức y tế hoặc xem các video hướng dẫn trên internet. Nếu có thiết bị khử rung tim (AED), bạn nên sử dụng nó để kích thích tim của người bệnh. Bạn nên tuân theo các hướng dẫn của thiết bị và đặt hai miếng dán điện lên ngực của người bệnh, một miếng ở phía trên bên trái và một miếng ở phía dưới bên phải. Sau đó, bạn nên nhấn nút khởi động để thiết bị phát ra xung điện và khử rung tim. Bạn nên lặp lại quá trình này cho đến khi người bệnh có nhịp tim ổn định hoặc khi xe cấp cứu đến.

Trên đây là những thông tin cơ bản liên quan đến “giờ vàng” trong sơ cứu người bị nhồi máu cơ tim, hy vọng sẽ giúp bạn và gia đình có cái nhìn đúng đắn hơn về căn bệnh này. Từ đó có thể bảo vệ sức khỏe của bản thân và gia đình một cách tốt hơn.