Bệnh đậu mùa khỉ, hay còn gọi là Monkeypox, là một căn bệnh nguy hiểm gây ra bởi virus đậu mùa khỉ, một biến thể của virus đậu mùa. Mặc dù đây là một căn bệnh hiếm gặp ở con người, nhưng nó đã bùng phát ở gần 80 quốc gia trên khắp thế giới với tình hình diễn biến phức tạp.
Ban đầu, bệnh đậu mùa khỉ được phát hiện ở loài khỉ và thú rừng. Đây là một căn bệnh phổ biến hơn ở các khu vực rừng mưa nhiệt đới ở Trung và Tây Phi, trong khi ở châu Âu và châu Mỹ hiếm khi ghi nhận. Bệnh đậu mùa khỉ lần đầu tiên được xác định ở con người vào năm 1970 tại Cộng hòa Dân chủ Congo (DRC). Từ đó, các trường hợp bệnh đã được báo cáo ở 11 quốc gia châu Phi, bao gồm Benin, Cameroon, Cộng hòa Trung Phi, Cộng hòa Dân chủ Congo, Gabon, Bờ Biển Ngà, Liberia, Nigeria, Cộng hòa Congo, Sierra Leone và Nam Sudan.
Các giai đoạn của bệnh đậu mùa khỉ?
Người mắc bệnh đậu mùa khỉ sẽ trải qua 4 giai đoạn quan trọng: giai đoạn ủ bệnh, khởi phát, toàn phát và hồi phục. Quá trình này có thể kéo dài từ 3 đến 7 tuần, tùy thuộc vào mức độ bệnh.
– Giai đoạn ủ bệnh: Thời gian này kéo dài từ 6 - 13 ngày (dao động từ 5 - 21 ngày). Trong giai đoạn này, người nhiễm virus không có triệu chứng và không có khả năng lây nhiễm cho người khác.
– Giai đoạn khởi phát (từ 1 - 5 ngày): Các triệu chứng chính ở giai đoạn này bao gồm sốt và nổi hạch ngoại vi toàn thân. Cùng với đó, người bệnh có thể trải qua đau đầu, mệt mỏi, ớn lạnh, đau họng và đau cơ. Virus có thể lây sang người khác từ giai đoạn này.
– Giai đoạn toàn phát: Đặc trưng của giai đoạn này là sự xuất hiện của các ban trên da, thường sau khi sốt đã kéo dài từ 1-3 ngày. Các ban thường xuất hiện tập trung trên mặt, lòng bàn tay và lòng bàn chân. Chúng cũng có thể xuất hiện ở miệng, mắt và các bộ phận sinh dục. Các ban sẽ trải qua nhiều giai đoạn, từ dát (tổn thương phẳng), sẩn (tổn thương cao lên và cứng hơi) đến mụn nước (tổn thương chứa dịch trong) và mụn mủ (tổn thương chứa dịch vàng). Các tổn thương này sau đó sẽ khô lại, bong tróc và có thể để lại sẹo.
– Giai đoạn hồi phục: Các triệu chứng có thể kéo dài từ 2 đến 4 tuần trước khi người bệnh hoàn toàn phục hồi. Tuy nhiên, các vết sẹo trên da có thể ảnh hưởng đến thẩm mỹ, và lúc này, người bệnh không còn có khả năng lây nhiễm cho người khác.
Đậu mùa khỉ lây qua đường nào?
– Tổn thương da: Virus đậu mùa khỉ có thể xâm nhập vào cơ thể con người thông qua tổn thương da, chẳng hạn như vết cắn hoặc vết xước từ động vật mang virus.
– Thức ăn và sản phẩm từ động vật nhiễm bệnh: Ăn thịt chưa nấu chín kỹ hoặc sử dụng các sản phẩm từ động vật bị nhiễm bệnh cũng có thể dẫn đến lây truyền virus đậu mùa khỉ.
– Tiếp xúc trực tiếp với người bệnh: Virus đậu mùa khỉ có thể lây truyền thông qua tiếp xúc gần với người mắc bệnh, thông qua dịch thể, các tổn thương da hoặc niêm mạc (mắt, mũi, miệng). Virus chủ yếu lây truyền qua giọt bắn đường hô hấp. Tuy nhiên, virus không thể văng xa, vì vậy cần phải tiếp xúc gần mới có thể lây truyền.
Chẩn đoán bệnh đậu mùa khỉ
Để chẩn đoán bệnh đậu mùa khỉ, các bác sĩ thực hiện các bước sau:
– Tiền sử bệnh: Đầu tiên, bác sĩ sẽ thu thập lịch sử bệnh của người nhiễm bệnh, bao gồm thông tin về du lịch, tiếp xúc với động vật, thực phẩm và nơi sống.
– Xét nghiệm: Thường xuyên, bác sĩ sẽ yêu cầu các xét nghiệm trong phòng thí nghiệm để xác định sự hiện diện của virus đậu mùa khỉ. Một trong những xét nghiệm phổ biến là xét nghiệm tăm bông hoặc xét nghiệm phản ứng chuỗi polymerase (PCR), nhằm phân tích các mẫu lấy từ các tổn thương da hoặc các vùng da bị ảnh hưởng bởi bệnh đậu mùa khỉ.
– Sinh thiết: Đối với các trường hợp khó xác định, việc lấy mẫu từ tổn thương da để kiểm tra dưới kính hiển vi có thể được thực hiện để xác định sự hiện diện của virus, giúp chẩn đoán bệnh một cách chính xác hơn.
Phòng ngừa bệnh đậu mùa khỉ
– Tránh tiếp xúc với người mắc bệnh đậu mùa khỉ, cũng như tiếp xúc với vết thương, dịch cơ thể, giọt bắn và các bề mặt nghi ngờ mang virus.
– Đặc biệt, đối với những người sống gần các khu vực rừng mưa nhiệt đới, cần hạn chế tiếp xúc với các loài động vật có vú như động vật gặm nhấm, động vật linh trưởng và thú có túi, vì chúng có thể chứa virus đậu mùa khỉ.
– Đối với những người có tiền sử tiếp xúc với bệnh như sống, làm việc hoặc du lịch đến các vùng có bệnh đậu mùa khỉ, cần liên hệ với cơ quan y tế để được tư vấn và điều trị sớm.
– Đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm, tăng cường vận động thể lực và nâng cao sức khỏe tổng thể.
– Các nguồn tin cho biết rằng tiêm phòng bằng các loại vắc xin sẵn có có thể giúp nâng cao sức kháng và giảm nguy cơ mắc bệnh đậu mùa khỉ.
Để chủ động phòng tránh dịch bệnh, người dân cần tuân thủ các hướng dẫn và biện pháp phòng ngừa từ Bộ Y tế. Ngoài ra, việc tiêm phòng đầy đủ các loại vắc xin sẵn có cũng là một biện pháp quan trọng để nâng cao sức khỏe và tránh nguy cơ mắc nhiều căn bệnh chồng lấp. Phòng tránh là cách tốt nhất để đối phó với bệnh đậu mùa khỉ, và sự nhận thức và tuân thủ các biện pháp an toàn đang trở nên cực kỳ quan trọng.
Bệnh đậu mùa khỉ là một căn bệnh nguy hiểm mà Đà Nẵng đang phải đối mặt. Việc nắm rõ thông tin về căn bệnh này và thực hiện các biện pháp phòng ngừa là cực kỳ quan trọng để bảo vệ bản thân và cộng đồng. Hãy luôn tuân thủ các hướng dẫn và khuyến nghị từ cơ quan y tế để đảm bảo an toàn cho mình và những người xung quanh. Đậu mùa khỉ có thể nguy hiểm, nhưng với sự nhận thức và biện pháp phòng ngừa đúng đắn, chúng ta có thể đối phó với nó một cách hiệu quả.
